ΟΣΑ ΕΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΟΜΕΝΗ. Πρόσφυγες σε διέλευση.

Σάββατο 24 Οκτωβρίου - Ειδομένη Κιλκίς
Αφιξη προσφύγων στο Κέντρο Προσωρινής Φιλοξενίας. 
Σύνολο αφιχθέντων 24ώρου: 12.000 άνθρωποι. 
-----------------------
Κουβαλούν τα παιδιά τους. Μπαγάζια δεν έχουν κατεβαίνοντας από τα λεωφορεία.
Καταφτάνουν κάθε λεπτό στον καταυλισμό της Ειδομένης στα ελληνοσκοπιανα σύνορα, από τον Πειραιά, την Αθήνα, την Καβάλα, τον Βόλο, τη Θεσσαλονίκη. Απ' όπου τους ξεφορτώνουν τα καράβια.

Σιωπηλοί, ήρεμοι, στη σειρά.
Δείχνουν να νιώθουν ασφαλείς. Κουρασμένοι, αβέβαιοι, αλλά τουλάχιστον στεγνοί και όλοι μαζί! (Αχ Αιλάν!...).
Ο αρχηγός της ομάδας τους παίρνει νούμερο και οδηγούνται στην πρώτη τέντα. Οι εθελοντές, τους προσφέρουν φαγητό.
Ξηρά τροφή ή μαγειρεμένο. Νερό, τσάι ζεστό. Γονείς, παιδιά, νεαροί παίρνουν τη μερίδα τους. Ήσυχοι, τηρούν την προτεραιότητα.

Στη δεύτερη τέντα ένα σακίδιο με τα απαραίτητα. Είδη προσωπικής υγιεινής, καμιά κονσέρβα. Απλώνονται χέρια. -"Και σε μένα, και σε μένα"...
Ελάχιστες οι λέξεις στα Αγγλικά. Ακούγονται Συριακά και Αφγανικά. Όμως για το "δώσε, το χρειάζομαι", αρκεί ένα νεύμα κι ένας ήχος σε όποια γλώσσα...

Οι "Γιατροί χωρίς Σύνορα" και οι "Γιατροί του Κόσμου" είναι παντού. Με δικές τους τέντες, δικό τους υλικό, εθελοντές παρόντες. Ο Ερυθρός Σταυρός,  η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, εθελοντικές Ομάδας και ΜΚΥΟ, όλοι εκεί.  Καθημερινά, με 24ωρες βάρδιες.

Πήγα στην Ειδομένη για το ρεπορτάζ. Για να δω με τα μάτια μου τί γίνεται στον Σταθμό αυτόν, λίγα μέτρα από το συρματόπλεγμα που χωρίζει τη χώρα μας από την FYROM, κάτω από τις τέντες προσωρινής φιλοξενίας των δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που φτάνουν ως εδώ, με προορισμό τον ευρωπαικό βορά.
Πήγα να μετρήσω τις αλήθειες.

Παιδιά παντού. Το χθεσινό Σάββατο ο ήλιος ήταν ψηλά και καθαρός. Ο νοτιάς βοηθούσε. Τόλεγες και καλοκαιράκι. Ούτε βροχή, ούτε κρύο.

Είχα μαζί μου τις δυό σακούλες με τα κουλούρια που μου έδωσε το πρωί ο Δημήτρης ο οπωροπώλης.
"Πού πας" με ρώτησε. -"Στην Ειδομένη στον καταυλισμό των προσφύγων" - "Περίμενε. Πάρε αυτά τα κουλούρια. Δώστα στα παιδιά"...

Μιά οικογένεια μόλις κατέβηκε από το λεωφορείο. Είχε τέσσερα κι ένα λεχούδι στην αγκαλιά. Προσέφερα, πήραν μόνο μετά από νεύμα της μητέρας που με ευχαρίστησε με χαμόγελο.
Το ίδιο κι ένας πατέρας με τα τρία του παιδιά. Σύριοι.
Δύο Αφγανάκια παρακάτω, πήραν με λαχτάρα τα δικά τους...
Δημήτρη, έπιασαν τόπο τα κουλούρια σου, να ξέρεις... Χιλιάδες να ήταν, δεν θα έφταναν!

Παντού επιγραφές στα αραβικά, και στα Αγγλικά. Διευκολύνουν.
"Νερό", "Προς WC", "Ιατρείο"...
Πάνω από 200 περιστατικά χρειάστηκαν ιατρική συνδρομή μέσα στο περασμένο 24ωρο. Χιλιάδες μερίδες φαγητού μοιράστηκαν, ρούχα, κουβέρτες, αδιάβροχα...

Με βλέπουν να φωτογραφίζω. Άλλοι κάνουν το σήμα της νίκης, άλλοι κοιτούν με ενδιαφέρον την μηχανή μου, μερικοί αδιαφορούν, κάποιες νεαρές γυναίκες με μαντήλες καλύπτουν το πρόσωπό τους ή γυρνούν από την άλλη μεριά. Τα παιδιά, χαμογελούν.

Στις τεράστιες σκηνές των 200 ατόμων που έστησε η Ύπατη Αρμοστεία είναι βαριά η μυρουδιά.  Οι άνθρωποι κάθονται κάτω στο πλαστικό πάτωμα. Γύρω τους τα παιδιά τους, η παρέα τους. Τρώνε ή τακτοποιούν πράγματα στα σακίδια που τους δόθηκαν. Άλλοι, δοκιμάζουν ρούχα ή παπούτσια που πήραν από τους πάγκους των Οργανώσεων.


Οι κούτες με τα συγκεντρωμενα ρούχα βρίσκονται σε συγκεκριμένα σημεία. Οι εθελοντές αραδιάζουν το υλικό σε πάγκους ή στο χώμα.
Οι πρόσφυγες βλέπουν τί χρειάζονται από τα διαθέσιμα και το ζητούν.

Μπλούζες, σκουφιά, κάλτσες, κουβέρτες, παντελόνια, μπουφάν. Δωρεές πολιτών που οι εθελοντές μεταφέρουν από παντού ως την Ειδομένη, για τις ανάγκες των φιλοξενούμενων στον Καταυλισμό.
Ήρωες, ξαναλέω. Ετερόκλητοι, άγνωστοι μεταξύ τους οι περισσότεροι μέχρι να τους ενώσουν οι πρόσφυγες, η ανιδιοτέλεια και η διάθεση για προσφορά. Όλη η οργάνωση και εξυπηρέτηση του καταυλισμού, πάνω τους στηρίζεται.

Όμως.... 
Εξω από τις σκηνές, σκουπίδια παντού.
Πλαστικές σακούλες και στραπατσαρισμένα μπουκάλια ριγμένα ολόγυρα. Σχεδόν δεν φαίνεται το χώμα. Οι κάδοι γεμάτοι αλλά οι μαύρες σακούλες απορριμμάτων που κρεμούν πυκνά οι καθαριστές του καταυλισμού, άδειες.
Μοιάζει με χωματερή. Οι πρόσφυγες δεν δείχνουν να ενοχλούνται. Κάθονται, περπατούν πάνω στα πλαστικά σκουπίδια, που άλλοι ή και η ίδιοι πέταξαν πριν λίγο...
Ίδια η κατάσταση και στο δρομάκι ως το σημείο εξόδου προς τα Σκόπια, ίδια και στον δρόμο από την Ειδομένη ως τον καταυλισμό. Πλαστικές σακούλες και μπουκάλια, κάποια ρούχα και παπούτσια πεταμένα παντού. Ασχημη εικόνα, κακή η εντύπωση...

Προσπαθώ να εστιάσω στα θετικά του Καταυλισμού που είναι ο καλύτερα οργανωμένος της χώρας αλλά δεν γίνεται να ξεπεράσω την εικόνα του σκουπιδαριού γύρω. ...Σίγουρα κάτι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει...

Λίγο παραπέρα από την σκηνή του Ερυθρού Σταυρού, ένα ΙΧ με κούτες. Οι γυναίκες το περικυκλώνουν. Ο ιδιώτης μοιράζει ρούχα, παιχνίδια, και κουβέρτες που συγκέντρωσε ο Σύλλογος του χωριού του.

Παιδιά και μητέρες ανοίγουν με λαχτάρα τα κουτιά με τα καλοσιδερωμένα ρούχα. Ψάχνουν τί τους ταιριάζει. Μία αφήνει το μωρό της στο έδαφος για να μπορεί να ψάξει καλύτερα. Γύρω γύρω τα μεγαλύτερα παιδιά κάνουν κύκλο για να μην το πατήσει κανείς.

Ο οδηγός παίρνει ένα παιδικό τζιν παντελόνι και πάει προς την ουρά των νεοαφιχθεντων. Πλησιάζει έναν αγοράκι που κρατάει τον πατέρα του από το χέρι πριν εκείνος πάρει το πακέτο με την ξηρά τροφή. Μετράει το ρούχο στο αγόρι και του το δίνει. Χαμογελάνε και οι δύο!

Δεν είδα ανθρώπους να γελάνε, ούτε κάποιον να κοιμάται περιμένοντας.  Το μυαλό τους είναι στο ταξίδι που έχουν να κάνουν. Ο στόχος είναι να φύγουν, να φτάσουν στην Γερμανία, στο Βέλγιο, στη Γαλλία... Ο νούς τους είναι στο τρένο που θα πάρουν.

Δεν ξέρω καν αν προλαβαίνουν να βάλουν στο μυαλό τους το μέγεθος του κόπου των εθελοντών που τους υποδέχονται, τους βοηθούν, τους παρέχουν τροφή, ρούχα και περίθαλψη. Χαμογελούν μόνο όταν λένε ευχαριστώ. Τους καταλαβαίνω.

Χθες μέχρι νωρίς το απόγευμα οι αφίξεις δεν ήταν και τόσο πυκνές, και η παραμονή των προσφύγων στον καταυλισμό δεν ξεπερνούσε το τρίωρο.
Τα Σκόπια επέτρεπαν την είσοδο στο έδαφός τους χωρίς καθυστερήσεις και η ροή επιβίβασης στα τρένα που περίμεναν από την άλλη πλευρά των συνόρων, ήταν ομαλή.
"Τις προάλλες -μου είπε ο έλληνας Αστυνομικός της συνοριογραμμής-,  έγιναν επεισόδια. Η πολύωρη αναμονή, τους τσάκισε τα νεύρα. Φώναζαν και διαμαρτυρόταν".
Όλα εξαρτώνται από την ροή της επιβίβασής τους στα τρένα για την βόρεια Ευρώπη.

Τα ελληνοσκοπιανά σύνορα στην Ειδομένη, είναι ένα αγκαθωτό συρματόπλεγμα κι ένας κοντός οβελίσκος από μπετόν στη μέση των χωραφιών. Το Τελωνείο και η επίσημη πύλη, είναι 3 χλμ ανατολικότερα, στους Εύζωνους. Όμως η σιδηροδρομική γραμμή, περνάει από την Ειδομένη και αυτή την περίοδο αυτό ενδιαφέρει και εξυπηρετεί.

Έτσι, εδώ και μερικούς μήνες το αγκαθωτό έχει κοπεί για τρία μέτρα, για να περνούν ελεγχόμενα οι πρόσφυγες που φτάνουν εκεί επίσημα, καταγεραμμένοι και καταμετρημένοι από τις ελληνικές Αρχές.
Σκοπιανοί Αστυνομικοί από την εκεί μεριά του σύρματος, Έλληνες από την εδώ. Μιλούν μεταξύ τους κυρίως στα Αγγλικά για να συντονιστούν, αν και οι Σκοπιανοί χρησιμοποιούν και λίγα ελληνικά. Όλα δείχνουν υπηρεσιακά αλλά χαλαρά και κοντρολαρισμένα. Συνεργάζονται κι αυτό είναι καθυσηχαστικό!

Λίγο πριν την αναχώρησή τους από το ελληνικό έδαφος, κάποιοι πρόσφυγες στρέφουν στιγμιαία πίσω το κεφάλι. Πάλαιψαν με τη θάλασσα, με τον θάνατο, με τον χρόνο. Φοβήθηκαν, έκλαψαν, εμπιστεύτηκαν,  έχασαν, ... σώθηκαν!

Η χώρα μας συνδέθηκε με τη ζωή τους και με τη σωτηρία τους.
Εγινε πέρασμα και ελπίδα. Θα την μνημονεύουν στις διηγήσεις των παθών τους προς τα εγγόνια τους, όταν σε ήρεμες μέρες (θα έρθουν;!) η οικογένεια θα λέει τις ιστορίες της στους απογόνους. ...

Εφυγα από τον Καταυλισμό το βραδάκι. Την ώρα που πύκνωναν οι αφίξεις των λεωφορείων και άλλαζαν βάρδιες οι εθελοντές. Την ώρα που έφταναν τα φρέσκα φαγητά που προσέφεραν οι πολίτες από όλη τη χώρα, τα ρούχα και τα απαραίτητα που αγόρασαν από το υστέρημά τους οι έλληνες που μαζεύουν ευρώ ευρώ τη δόση του ΕΝΦΙΑ, στα χρόνια της κρίσης.
Επειδή αυτοί είμαστε κι έτσι κάνουμε.

Σημείωση αντί επιλόγου: 
Ό,τι γίνεται στην Ειδομένη, είναι ένας ύμνος στο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ.  Αυτό κράτησα φεύγοντας.
Κι αυτό έχω κατα νου, πλέκοντας ένα ακόμη παιδικό σκουφάκι για την Ομάδα "Πλέκουμε Αλληλεγγύη".  


Κείμενο - Φωτό- Α.Π.